Przed przyjściem do świątyni na spotkania z Jezusem podczas Triduum Paschalnego przeczytajmy komentarze liturgiczne. Pomogą nam one w
przeżywaniu najważniejszych tajemnic zbawienia.
WIELKI CZWARTEK – Msza Wieczerzy Pańskiej, godz. 18:00
Gorąco pragnąłem spożyć tę Paschę z wami, zanim będę cierpiał – tak powiedział Jezus do Apostołów.
Zgromadzimy się, w Wielki Czwartek, wieczorem wokół Chrystusa, jak uczniowie na Ostatniej Wieczerzy. W naszym parafialnym Wieczerniku, Pan Jezus zaprasza nas do stołu eucharystycznego.
Liturgia eucharystyczna Wielkiego Czwartku upamiętnia moment ustanowienia Najświętszego Sakramentu – przeistoczenia chleba i wina w Ciało i Krew Chrystusa. Zanim Chrystus odejdzie do Ojca zostawi nam Testament miłości, mimo nocy zdrady i niewierności, mimo bliskiej męki i śmierci krzyżowej. Tym Testamentem jest On sam. Pozostał z nami pod osłoną znaków sakramentalnych, zwłaszcza Eucharystii i kapłaństwa, których ustanowienie wspominamy. Dziękujemy Jezusowi za dar tych sakramentów. Podczas Ostatniej Wieczerzy Chrystus zobowiązał nas także do wzajemnej miłości. Dał nam wymowny przykład umywając nogi swoim uczniom. Polecił nam kierować się w życiu tą samą zasadą miłości „To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem.
Podczas Mszy św., gdy będziemy śpiewać Chwała na wysokości Bogu, będą biły dzwony. Potem zamilkną, by odezwać się ponownie podczas Wigilii Paschalnej. Zamilkną też dzwonki przy ołtarzu. Ich radosny głos zostanie zastąpiony przez głuche klaskanie kołatki. Chrystus wydany na mękę krzyżową cierpi, a cały Kościół pogrąża się w smutku i żałobie.
W liturgii słowa usłyszymy przekazane Mojżeszowi Boże zalecenia, dotyczące przygotowania pierwszej uczty paschalnej, spożywanej jeszcze w niewoli egipskiej, oraz nakaz jej corocznych obchodów.
Drugie czytanie, zaczerpnięte z Pierwszego Listu do Koryntian, zawiera świadectwo świętego Pawła o ustanowieniu sakramentu Eucharystii w czasie Ostatniej Wieczerzy.
O wydarzeniach, które dokonały się w Wieczerniku, opowiada fragment Ewangelii według św. Jana. Opisuje ona Chrystusowy akt pokornej miłości, wyrażający się umyciem nóg dwunastu apostołom. Swą posługę Jezus skomentował słowami: „Dałem wam bowiem przykład, abyście i wy tak czynili, jak Ja wam uczyniłem”.
Po uroczystej Komunii Świętej Najświętszy Sakrament zostanie przeniesiony do Ołtarza Wystawienia. Przeniesienie to, symbolizuje trudny czas Chrystusowej modlitwy w Ogrójcu, a przede wszystkim zniewagi doznawane podczas przesłuchania.
Zgaśnie wieczna lampka, płonąca przez cały rok przy tabernakulum. Na znak osamotnienia Chrystusa, opuszczonego przez najbliższych, z ołtarza zdejmuje się obrusy.
Gest obnażenia ołtarzy przypomina również upokarzające wydarzenie, poprzedzające moment ukrzyżowania Zbawiciela – obdarcie z szat.
W noc Wielkoczwartkową Jezus pragnął, aby Jego uczniowie czuwali razem z Nim na modlitwie. Jezus wzywa nas do modlitwy i czuwania. Dziękujmy Mu za dar Eucharystii i kapłaństwa, dziękujmy za miłość, którą nam okazał.
Pozostańmy długo na klęczkach przed Jezusem Chrystusem obecnym w Eucharystii, wynagradzajmy naszą wiarą i miłością zaniedbania, zapomnienie, a nawet zniewagi, jakich nasz Zbawiciel doznaje w tylu miejscach na świecie.
Liturgia na cześć Męki Pańskiej, Wielki Piątek, godz. 17:00
W Wielki Piątek i Wielką Sobotę, zgodnie ze starożytną tradycją, Kościół nie sprawuje Eucharystii.
W Wielki Piątek rozważamy historyczne wydarzenie męki Chrystusa. Chrystus skonał po długich mękach i śmierć zatriumfowała. Krzyż staje się centrum naszego zgromadzenia liturgicznego.
Nabożeństwo wielkopiątkowe składa się z następujących części:
– liturgii słowa
– adoracji Krzyża
– Komunii Świętej
– i przeniesienia Najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego
W ciszy rozpoczyna się liturgia Wielkiego Piątku. Kapłan ubrany w szaty liturgiczne koloru czerwonego, przypominające o ofierze krwi, upadnie na twarz i będzie modlił się w milczeniu. Uczyni to na wzór Chrystusa, który przed podjęciem krzyża, w Ogrójcu, pogrążony w udręce jeszcze usilniej się modlił, a Jego pot był jak gęste krople krwi, sączące się na ziemię. Podczas gdy kapłan upadnie na twarz, wierni klękają, pochylają się głęboko. To wyraz naszej skruchy za grzechy, które popełniliśmy, za które Jezus cierpiał i umarł na krzyżu.
Prorok Izajasz na wiele wieków przed narodzeniem Jezusa, przedstawia Jego cierpienie i osamotnienie. Wyraźnie wskazuje na owoce męki Chrystusa, Jego dobrowolnej ofiary: został On bowiem: „przebity za nasze grzechy”. Autor Listu do Hebrajczyków przypomina nam, że Chrystus „stał się sprawcą zbawienia wiecznego dla wszystkich, którzy Go słuchają”.
Wysłuchamy opisu Męki Pańskiej, zaczerpniętego z Ewangelii według św. Jana. Św. Jan był jedynym z uczniów, który trwał pod krzyżem na Golgocie. Na nowo przeżyjemy to, co Jezus dla nas uczynił.
Chrystus złożył w ofierze swoje życie za wszystkich ludzi. Podwyższony nad ziemię, wszystkich pociągnął do siebie. Dlatego modlimy się za wszystkich ludzi i cały świat. Czynimy to posługując się modlitwą sięgającą starożytności chrześcijańskiej. Na każde wezwanie, z jakim zwróci się do nas kapłan, odpowiemy modlitwą w ciszy. A na prośby, które wypowie kapłan w naszym w naszym imieniu, powiemy Amen, czyli „niech tak się stanie”.
Uroczysta adoracja krzyża. Za każdym razem, po śpiewie: Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata i naszej odpowiedzi: Pójdźmy z pokłonem – klękniemy, i w ciszy będziemy oddawać cześć Krzyżowi. Dziękować będziemy Chrystusowi za dar zbawienia.
Albowiem:
Przez drzewo poszliśmy w niewolę,
A przez Krzyż zostaliśmy oswobodzeni:
Owoc z drzewa nas zwiódł,
A Syn Boży nas odkupił.
Po ucałowaniu Krzyża przez kapłanów, diakona, alumnów i ministrantów podejdziemy procesjonalnie do krzyża i oddamy mu cześć przez przyklęknięcie i ucałowanie.
Zaraz po uczczeniu Krzyża, liturgia prowadzi nas do Komunii świętej. W ten sposób uświadamiamy sobie, że między ofiarą Krzyża a Eucharystią istnieje ścisły związek. W świętej uczcie ofiarnej uczestniczymy dzięki Chrystusowi ukrzyżowanemu. Komunia święta jest pokarmem z Ofiary Krzyża, którą złożył Chrystus Pan. W Eucharystii i przez Nią zbawiciel jednoczy nas ze sobą samym i między nami.
Grób Pański pozwala nam zrozumieć wielkość miłości Chrystusa do nas. On poniósł śmierć na krzyżu, aby żaden człowiek, który w Niego wierzy nie zginął, ale miał życie wieczne.
Po Komunii św. rozpocznie się wystawienie monstrancji z Najświętszym Sakramentem, okrytej białym, przezroczystym welonem.
Następnie Najświętszy Sakrament zostanie przeniesiony do Grobu Pańskiego. Przeniesienie Eucharystii przypomina zdjęcie z krzyża i pogrzeb Chrystusa.
Ostatnia modlitwa przy grobie wskazuje jednak nadzieję: „Chryste, nasze Zmartwychwstanie i Życie, podźwignij nas z grobu grzechów.
Adorując Chrystusa, dziękujmy Mu przede wszystkim za Jego Ofiarę złożoną za nas i dla nas. Prośmy także o siły, abyśmy już nie żyli dla siebie, ale dla Boga i braci.
Droga krzyżowa, godz. 21:00
Jezus mówi do nas: Jeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje! (Mk 8,35).
Na Drogę Krzyżową w tym roku wyruszymy na zewnątrz kościoła o godz. 21:00, trasą po dróżkach wokół kościoła przez cmentarz – zabierzmy ze sobą lampiony.
Wigilia Paschalna, godz. 19:00
Najświętszy Sakrament zostanie schowany w tabernakulum Grobu Pańskiego. Wigilia Paschalna jest najważniejszą celebracją w całym roku liturgicznym, bowiem podczas niej Kościół czuwając oczekuje Zmartwychwstania Chrystusa. Tej nocy – Wielkiej Nocy – nawiedzi nas Chrystus, Wschodzące Słońce, by nam, mieszkającym w mroku i cieniu śmierci, powiedzieć: Ja Jestem światłością świata. Zmartwychwstałem i już zawsze jestem z tobą.
Na liturgię tej nocy składają się:
– liturgia światła,
– liturgia słowa Bożego,
– liturgia chrzcielna podczas, której odnowimy przyrzeczenia Chrztu św.
– liturgia eucharystyczna.
Kapłan wraz z asystą uda się do rozpalanego ogniska, gdzie dokona poświęcenia ognia i paschału. Następnie na paschale ks. proboszcz wyżłobi znak krzyża, nad krzyżem grecka literę Alfa, pod krzyżem literę Omega, a na czterech polach miedzy ramionami krzyża cyfry bieżącego roku, wypowiadając słowa: „Chrystus wczoraj i dziś. Początek i koniec. Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność. Jemu chwała i panowanie przez wszystkie wieki wieków. Potem w pięciu punktach umieści symboliczne gwoździe, oznaczające pięć ran Jezusa.
Następnie zostanie zapalony paschał. Paschał – wielkanocna świeca – jest symbolem zmartwychwstałego Chrystusa. W uroczystej procesji paschał zostaje wniesiony do świątyni. Po trzykrotnym śpiewie kapłana: „Światło Chrystusa odpowiemy „Bogu niech będą dzięki Po drugim śpiewie zapalimy nasze świece od płomienia paschału i podamy sobie światło. Liturgia światła kończy się odśpiewaniem Orędzia Paschalnego – hymnu ku chwale Chrystusa. Jezus zwycięzca śmierci jest światłem naszego życia.
Liturgia słowa Wigilii Paschalnej jest wyjątkowo rozbudowana. Składa się ona z kilku czytań, przeplatanych psalmami i modlitwą. Pierwsze cztery czytania są wyjęte ze Starego Testamentu. Przypominają one ważne momenty w całej historii zbawienia. Śledzimy zatem opis stworzenia świata, zachowanie Abrahama, od którego Bóg zażądał ofiary z syna oraz przejście przez Morze Czerwone. Czytanie z Księgi Barucha zawiera pouczenie o tym, że mądrością jest Księga przykazań Boga.
Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu zostaną zapalone świece na ołtarzu. Podczas hymnu Chwała na wysokości Bogu na nowo rozlegnie się dźwięk dzwonków oraz bicie dzwonu. Następne czytanie z Listu do Rzymian, zwane Epistołą, pouczy nas o tym, że chrzest zapewnia uczestnictwo w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa.
Po radosnym Alleluja, odśpiewanym po raz pierwszy od czterdziestu dni, wysłuchamy Ewangelii o zmartwychwstaniu Chrystusa.
Kolejna, trzecia już część uroczystości Wigilii Paschalnej, poświęcona jest tajemnicom sakramentu chrztu. Kapłan poświęca wodę, którą będziemy pokropieni na pamiątkę naszego chrztu świętego. Następnie odnowimy przyrzeczenia chrzcielne i zostaniemy pokropieni wodą święconą. Na pytania, które postawi kapłan odpowiemy osobiście. Najpierw wyrzekniemy się złego ducha i jego spraw, odpowiadając na pytania: wyrzekam się, a przy wyznaniu wiary odpowiemy wierzę.
Dziękujemy za ten dzień, w którym przez chrzest staliśmy się dziećmi Bożymi i rzeczywiście nimi jesteśmy.
Po odnowieniu przyrzeczeń chrzcielnym Zmartwychwstały Jezus zaprasza nas do stołu eucharystycznego, poznamy Go przy łamaniu Chleba.
A skoro świt udamy się na rezurekcję, aby wyznać naszą wiarę – Jezus umarł, Jezus Zmartwychwstał, Jezus żyje i my z Nim żyć będziemy na wieki!